WATERGEBOORTE // ‘Is het niet gewoon een trend?’ vroeg iemand me laatst over bevallen in bad. Waarom is bevallen in het water zo populair en zitten er ook nadelen aan? In deze blog schrijf ik de voor- en nadelen voor jullie uit, krijgen jullie een paar handige tips én antwoorden op de meest gestelde vragen over bevallen in bad.

Voordelen

• Met stip op nummer 1: warm water werkt pijnstillend. Door de ontspanning die het warme water geeft, maakt je lichaam makkelijker endorfines (lichaamseigen pijnstilling) aan. Vrouwen die in bad bevallen hebben dan ook minder vaak behoefte aan medicinale pijnstilling.
• In bad is de kans kleiner dat je uitscheurt. De warmte zorgt voor een betere doorbloeding van de bekkenbodem en voor versoepeling van de huid, waardoor vrouwen na een badbevalling minder vaak gehecht moeten worden. Ook krijgen ze minder vaak een knip.
• Warm water helpt spieren te ontspannen. Dit kan zorgen voor een snellere ontsluiting - en dus een kortere bevalling.
• In het water voelt je lichaam minder zwaar. Hierdoor kun je makkelijk draaien en van houding veranderen. Dit is gunstig voor de ruimte in je bekken en helpt je kindje makkelijker door het geboortekanaal te komen.
• Een bevalbad om je heen kan een gevoel van privacy geven. Het helpt je om in je eigen ‘cocon’ te gaan en verkleint het gevoel van kwetsbaarheid en schaamte. Dit mentale aspect kan helpen om je meer over te geven aan wat je lichaam aan het doen is.
• Voor je baby is de overgang naar de buitenwereld wellicht iets minder schokkend. Hij heeft minder last van kou of fel licht als hij in het water ter wereld komt. De meeste waterbaby’s zijn rustig na de geboorte.
• Bevallen in bad is net zo veilig als bevallen op het droge.

Nadelen

• Een bevalbad kopen of huren kost geld. Wanneer je een nieuw bad koopt ben je zo 250-300 euro kwijt voor een bad met toebehoren (steriele hoes, vulslang, pomp, etc). Voor minder geld kun je ook een bad huren, soms kan dit ook bij je verloskundige of doula. Er zijn ook steeds meer ziekenhuizen waar je in bad kunt bevallen, maar ook daar vragen ze soms een eigen bijdrage voor.
• Een bad moet worden opgezet en opgeruimd. Reken voor het klaarzetten en vullen in totaal een uur. Het is belangrijk dat het water niet te heet of te koud is (rond 37 graden is prima), daarom zit er een badthermometer bij je bad. Een bevalbad koelt niet snel af, maar wanneer dit wel gebeurt kun je het bad bijvullen met wat extra warm water.
• Je verloskundige moet iets meer moeite doen om bij je te komen (bijvoorbeeld voor het luisteren naar het hartje) en kan het allemaal iets minder goed zien dan wanneer je op een bed ligt. Dit is alleen een nadeel voor haar, niet voor jou.
• Wanneer er interventies nodig zijn (zoals een knip) moet je alsnog uit bad. Het checken van de hartslag met een doptone of toucheren kunnen vaak wel gewoon in het water. Registratie doormiddel van een CTG kan alleen in het water wanneer deze draadloos is.
• Door de ontspanning die een bevalbad geeft, kunnen de weeën toenemen in intensiteit zodra je in het bad stapt. Niet iedereen ervaart dat als positief. Andersom kunnen de weeën ook juist afnemen, wanneer je te vroeg in bad stapt (tijdens de beginfase van je bevalling).

Tips

• Check van tevoren bij je verloskundige of gynaecoloog hoe zij over een badbevalling denken en wat de mogelijkheden zijn in jouw situatie. Steeds meer zorgverleners hebben ervaring met bevallen in bad en kennen de voordelen. Als je zorgverlener hier niet positief tegenover staat, kun je overwegen om verder te kijken.
• Ga pas in bad vanaf 4-5cm ontsluiting of wanneer je zeker weet dat de bevalling goed op gang is. Als je heel vroeg in de ontsluitingsfase al in bad gaat, kunnen de weeën afzakken door het ontspannende effect van het water.
• Als je langer dan twee uur in bad zit, ga er dan tussendoor eventjes uit. Daarna heeft het water opnieuw weer het ontspannende effect.
• Maak je geen zorgen als het hoofdje al geboren is en het lijfje even op zich laat wachten. Je kindje krijgt nog zuurstof via de navelstreng en kan zonder problemen minutenlang onder water blijven.
• Leg een stapel handdoeken klaar. Daarnaast kunnen een zaklamp en spiegeltje fijn zijn als je zelf wilt meekijken onder water.

Q&A

• Kan ik ook in een vast (lig)bad bevallen?

Ja dat kan. Een ligbad is vaak wel minder breed en diep. Hierdoor word je wat meer beperkt in je bewegingen en is het lastiger om verschillende houdingen aan te nemen. Ook is de bodem in verhouding natuurlijk een stuk harder dan de bodem en randen van een bevalbad. Maar het kan wel.

• Zijn er ook contra-indicaties voor bevallen in bad?

Het wordt afgeraden om in bad te gaan wanneer je vliezen al gebroken zijn en je nog geen sterke weeën hebt. Ook als je een ruggenprik wilt, de Elle Tens gebruikt of aan een (niet-draadloze) CTG vastzit kun je niet in bad. Er zijn zorgverleners die een badbevalling afraden wanneer je een medische indicatie hebt zoals een meerlinggeboorte of hoog BMI, maar daarvoor is geen wetenschappelijke onderbouwing. Als je de wens hebt om in het water te bevallen is het een goed plan om met je zorgverlener in gesprek te gaan over de mogelijkheden.

• Waar kan ik het bevalbad neerzetten?

Een bevalbad neemt best wel wat ruimte in, dus zoek een plekje waar genoeg ruimte is. Het is fijn als er om het bad heen kan worden gelopen. Een bad hoeft niet verplicht in een slaap- of badkamer te staan, maar kan ook in de woonkamer of studeerkamer (of welke andere ruimte dan ook) staan. Het is uiteraard wel belangrijk dat er stromend water in de buurt is (de meeste vulslangen zijn 10m lang, maar er zijn ook langere verkrijgbaar) en ook iets om op te liggen mocht dat nodig zijn. Een bank met iets eroverheen volstaat ook. Wanneer je in het ziekenhuis gaat bevallen, check dan van tevoren of de verloskamers groot genoeg zijn en of het is toegestaan om je eigen bad mee te nemen. Sommige ziekenhuizen hebben standaard een bad in hun verloskamers staan!

• Is zo'n bad niet te zwaar voor de vloer van mijn bovenverdieping?

Leveranciers gaan natuurlijk nooit garantie geven, maar in de praktijk bij een doorsnee Nederlands huis: nee, het bad is niet te zwaar.

• Wat trek ik aan als ik in bad beval?

Hetzelfde als wanneer je niet in bad bevalt: datgene waar jij je fijn bij voelt.

• Is een bevalbad ook in de zomer lekker?

Ik vond van wel, maar uiteraard is dit persoonlijk. Sommige vrouwen vinden de warmte van het water to much tijdens hun bevalling en krijgen het er te heet van. Dit heeft niet persé te maken met het seizoen.

• Wordt de placenta ook in bad geboren?

Als je dat wilt; ja. Je kunt er ook voor naar een bed/baarkruk/vloer verplaatsen. Wat jij fijn vindt.

• Wordt het water waar je in zit heel vies?

Dat valt reuze mee. Soms komt er wat ontlasting mee tijdens het persen, maar dit wordt meteen weggehaald met een schepnetje. Pas als de placenta geboren is (helemaal aan het eind dus) komt er veel bloed mee en kleurt het water rood. Dit is een goed moment om uit bad te gaan en je even af te spoelen, waarna je lekker in je schone bed kunt stappen.

• Geeft zo'n bad niet veel rommel en nattigheid, wat naderhand moet worden opgeruimd?

Nee. De vloer en de rest van je interieur blijven netjes schoon en droog. Met de dompelpomp die bij het bad geleverd wordt, is het bad naderhand ook binnen no time leeggepompt. De hygiënische hoes in het bad kun je eruit halen en weggooien na gebruik. Zo hoef je het bad na het leeglopen van water en lucht alleen maar netjes op te vouwen en weer terug te stoppen in de tas of doos.

Tot slot

Een verloskundige zei eens: 'Bevallen in bad is heerlijk, maar niet heilig'.

Voor de ene vrouw is een bevalbad DE oplossing, de ander vindt het maar niks. Zelf heb ik altijd een bad bij me als ik naar een bevalling ga, zodat de barende kan kiezen. Voel vooral wat er bij jou past!

// Wil je met me in gesprek omdat je vragen hebt over een badbevalling? Twijfelt je partner nog of kunnen jullie wel wat praktische tips gebruiken voor de aanstaande badbevalling? Boek hier een online consult.

Foto: Noa Fotografie